بررسی مقایسه‌ای عقل‌گرایی ابومنصور ماتریدی وابن تیمیه در باب توحید و بازتاب‌های کلامی آن

نوع مقاله : مقاله علمی‌تخصصی

نویسندگان

1 طلبه سطح 2و 3 پیوسته رشته کلام اسلامی مدرسه علمیه عالی نواب مشهد

2 مدرس سطوح عالی حوزه علمیه خراسان ،دانش آموخته دکتری رشته وهابیت شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب

چکیده

از دیرباز رویکردهای مختلفی همچون عقل‌گرایی و نقل گرایی به مباحث معرفتی در بین مذاهب مختلف کلامی طرح‌شده و ماتریدیان در مقابل سلفیان دارای رویکرد عقلانی به آموزه‌های توحیدی هستند و این تفاوت رویکرد منجر به بروز چندین بازتاب مهم کلامی شده است.

ازآنجاکه تفاوت دو دیدگاه ناشی از تفاوت نگاه رهبران دو مکتب است، این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی، به بررسی میزان عقل‌گرایی ابن تیمیه و ابومنصور ماتریدی به عنوان موثرترین افراد در تشکیل ساختار اعتقادی دو مکتب و همچنین به بازتاب‌های کلامی دو دیدگاه در باب توحید می‌پردازد. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که ابن تیمیه و پیروان او در مورد توحید، عقل‌گرایی کمتری نسبت به ابومنصور ماتریدی و ماتریدیان دارند. این تفاوت در عقل‌گرایی، منجر به بروز پیامدهای قابل‌توجهی نظیر ارائه تقسیمات متفاوت از توحید،تفاوت در نگرش دو مذهب به صفات و افعال الهی ،داشتن رویکردهای گوناگون در ارائه براهین عقلی،تفاوت نگاه به مسئله حسن و قبح شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات